„Edukacja Etyczna” Numer 18/2021

Andrew Pavelich received a Ph.D. in Philosophy from Tulane University, and currently holds the rank of Associate Professor of Philosophy at the University of Houston-Downtown in Houston, Texas. He has published on a wide variety of philosophical topics, from the Problem of Evil, assisted suicide, and the metaphysics of time, and the ethical use of plagiarism-detection software.

Wioleta Gałat – doktorantka na Wydziale Ekonomii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Absolwentka Ekonomii na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie, specjalność Zarządzanie i Doradztwo Personalne. Ukończyła Studium Pedagogiczne Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Przez dwa lata była Mentorką Programu Liga Odpowiedzialnego Biznesu, a wcześniej Ambasadorką Ligi Odpowiedzialnego Biznesu. Laureatka ogólnopolskiego konkursu wiedzy o CSR. Ukończyła studia podyplomowe: Zarządzanie projektami finansowanymi ze środków UE. Zainteresowania naukowe to przede wszystkim społeczna odpowiedzialność biznesu oraz uczelni, zarządzanie zasobami ludzkimi, a także globalizacja i zrównoważony rozwój.

Wioleta Gałat – PhD student at the Faculty of Economics and International Relations at the Cracow University of Economics. a graduate of Economics at the Cracow University of Economics, specializing in Management and Personnel Consulting. She graduated from the Pedagogical College of the Cracow University of Economics. For two years she was a Mentor of the Responsible Business League Program, and previously the Ambassador of the Responsible Business League. Laureate of the nationwide CSR knowledge competition. Completed post-graduate studies: Management of projects financed from EU funds. Her research interests are primarily corporate and university social responsibility, human resource management, as well as globalization and sustainable development.

Beata Gola jest profesorem nadzwyczajnym w Instytucie Pedagogiki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jest członkiem Polskiej Akademii Umiejętności – komisja do oceny podręczników szkolnych i wieloletnim jurorem olimpiady ekologicznej na poziomie okręgowym. Jej zainteresowania badawcze obejmują edukację ekologiczną, filozofię edukacji, etykę środowiskową (etykę antropocentryczną, biocentryczną i holistyczną) w edukacji ekologicznej, przemiany obyczajowości seksualnej w prasie młodzieżowej. Z wykształcenia jest biologiem, kulturoznawcą i pedagogiem.

Responsibility and care – environmental ethics during a pandemic. Ethical education for survival „after”.

The aim of the article is to answer the question of what environmental ethics are needed in the time of a pandemic, with particular emphasis on the values of responsibility and care. With reference to works of Dieter Birnbacher, Paul Taylor, and Aldo Leopold considerations were made about the responsibility for tomorrow during the pandemic, and attempts were made to answer the daily care of the entire biosphere: people, animals, plants, and ecosystems. The nega- tive and disturbing effects of human activities on the level of social life were also discussed. In the conclusion, it was pointed out that environmental ethics form the basis of ethical education in formal and non-formal systems. In times of uncertainty, there is a growing need for education that helps to prepare students/learners for different threats and crises and is based on practical, ethical, and moral survival skills.

Key words: environmental ethics, responsibility for future generations, biocentrism, ecocentrism, survival education, COVID-19 pandemic

Beata Gola is an Associate Professor at the Institute of Education at the Jagiellonian University, Poland. She is a member of the Polish Academy of Arts and Sciences in the committee for the evaluation of school textbooks and a juror in the contest of knowledge about ecology at the district level for many years. Her research interests include environmental education, philosophy of education, environmental ethics (anthropocentric, biocentric and holistic ethics) in ecological education, sexual attitudes change in the youth press. She is a biologist, cultural scientist and educator by profession.

Justyna Tomczyk jest socjolożką pracującą na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie. Specjalizuje się w analizach obywatelstwa genderowego i aktywności obywatelskiej kobiet. Jest autorką wielu publikacji naukowych oraz popularnonaukowych.

Care in the times of plague. Feminism as a carrier of an ethical idea in the COVID-19 pandemic – diagnoses and updates

The article deals with the importance and role of the ethics of care in the COV- ID-19 pandemic, with particular emphasis on its applicability to the social situation of women. The starting point is the presentation of feminist ethics within which the ethics of care is constituted. I present the positions of selected feminist ethics (Gilligan, Noddigins, Held) – on this basis to indicate the main program assumptions.

Keywords: ethics of care, pandemic, feminism, woman

Justyna Tomczyk is a sociologist working at the Pedagogical University of Cracow. She specializes in analyzing women’s citizenship and civil activity from the perspective of gender studies. She is the author of a number of academic and popularizing publications.

Concern for the psychological well-being of the academic community. Responsibility of the helpline employees at the Maria Curie-Skłodowska University in Lublin during the COVID-19 pandemic.

The article is an attempt to summarize the considerations focusing on the psychological and psychotherapeutic aspects of the support provided during a pandemic. In connection with the implementation of the project on operating an emergency telephone as part of the activities of the Maria Curie-Skłodowska University in Lublin, it was decided to cite theoretical and practical aspects related to perceptible psychological well-being. During the support period, 150 people were covered (from March 2020 – now July 2021). People who benefited from emergency consultation were aged 18-50. The initiative focused mainly on people related to UMCS, but also graduates and parents of students were among those in need of support. This work is the next part of a series of publications in this area. The prepared publication will include a selected case study that illustrates the issue of perceiving your current life situation. The emergence of the idea of a helpline as part of the university’s activities was a manifestation of care and responsibility for the life and mental health of students, graduates, and people associated with the university. The work will include a number of practical implications regarding this issue.

Keywords: responsibility, concern, telephone support, psychological help, psychotherapeutic help, pandemic

Professional liability of the mediator – key principles of mediation in individual and social perception – including the time of the pandemic

Abstrakt

The article presents the model and specification of legal mediation in Poland, as a method of conflict resolution alternative to courts. The main assumption of this work, presenting a mediator who is responsible for his actions, is based on adherence to mediation procedures and rules. It points to significant voluntary relationships, confidentiality, and informality and this also states that a mediator is an impartial person to the way the conflict is solved. It indicates the role of mediation in the legal system with the possibility of securing the interests of the parties, under a settlement approved by a court, having the force of a court judgment. The mediation method and the mediator’s actions can not only resolve disputed issues but also end the dispute by completely restoring the correct relations between the conflicted people. Mediation is also a place, where there are no winners and losers, it is a way of amicable agreements where all parties to the conflict, when constructing a settlement, are satisfied with the arrangements. Therefore the responsibility of an impartial mediator for carrying out this process is enormous. This work also shows the difficulties in conducting mediation in times of pandemic restrictions.

Dariusz Dąbek  – philosopher, logician, mediation trainer, negotiator. Assistant professor at the Department of Detailed Theory Ethics Mediation and Negotiation of the Pedagogical University of Krakow. Actively cooperates with many organizations and mediation entities in Poland. Organizer and co-organizer of numerous mediation and negotiation congresses. Actively works to popularize mediation and other alternatives to courts common methods in Poland. Activist for the protection of animals and nature. The organizer of conferences, workshops, and events devoted to the issues of the protection of animals and the environment. Treasurer of the Academic Board Associations Against Recreational Hunting.

Mateusz Szast – Ph.D., works at the Institute of Philosophy and Sociology at the Pedagogical University of Cracow. Scholarly interests include migrations, social and cultural capital, relational capital, communication, mediation, and negotiations.

Niniejszy artykuł stanowi pokłosie badań empirycznych prowadzonych przez Autora w udziale Koła Naukowego „Apertum”, którego członkowie od dawna podejmują liczne badania, by poznać przeobrażenia w funkcjonowaniu współczesnego człowieka w interesujących ich obszarach, tj. czasu wolnego, aksjologii, partycypacji społecznej jak również preferencji realizacji własnej strategii życiowej. Celem niniejszego artykułu jest chęć poznania norm współżycia społecznego młodych ludzi. Wszystko po to, aby poznać przeobrażenia w tym ob- szarze wśród grupy badanych respondentów. Wykorzystany materiał badawczy pochodzi z trzech projektów badawczych realizowanych w 2020 i 2021 roku na próbach każdorazowa kilkuset osób (głownie studenci) zaś szczegółowa i raportowanie poszczególnych projektów badawczych rzuciła cenne światło na normy współżycia społecznego i w opinii badanych co stało się tematem niniejszego artykułu. Realizowane projekty badawcze, z uwagi na czas pandemii, odbywałyście przy wykorzystaniu ankiety internetowej, próba była dobrana celowo, za- tem badania nie spełniają cech reprezentatywności i ich wyniki nie będą uogólniane na całą społeczność. Jedynie około 1/5 badanych deklaruje pełną szczerość wobec swoich najbliższych zaś spory odsetek badanych wybaczyłby partnerowi zdradę (sporo osób także nie okresowo własnego zdania w tym temacie co można traktować różnie). Skłonność do wybaczenia zdrady jak również niski odsetek osób szczerych wobec swoich najbliższych świadczyć może o przyzwoleniu na „rozluźnienie” relacji uczuciowych oraz skłonność do nieprzestrzegania wierności, lojalności – niezależnie czy osoby żyją w związku sformalizowanym czy partnerskim, tj. konkubinacie. Częstokroć słyszy się opinii traktujące o rozwiązłości czy skłonności współczesnego człowieka do porzucania rodzin czy partnerów bez autorefleksji. Problem okazuje się bardziej złożony u pod- staw którego leżeć mogą także kwestie aksjologii i pewnych skłonności oraz przyzwoleń człowieka uwikłanego w rozmaite pozycje społeczne, role społeczne (konflikty ról) jak również brak poczuci sprawstwa we własny postępowania, tj. postępowanie zbiorowe, modne.

Słowa kluczowe: młodzież, wartości, normy, postawy.